Czy jeden lek może zatrzymać huśtawkę nastrojów? W leczeniu choroby afektywnej dwubiegunowej (CHAD) nie chodzi o wyłączenie manii czy depresji, ale o długofalowe stabilizowanie nastroju i zapobieganie nawrotom. Farmakoterapia odgrywa tu kluczową rolę – choć nie działa natychmiast, może znacznie poprawić codzienne funkcjonowanie. W tym artykule znajdziesz konkretne informacje o dostępnych lekach, ich działaniu, możliwych skutkach ubocznych oraz sposobach zakupu i uzyskania recepty.
Przeczytaj też:
Jak działają leki stosowane w terapii choroby afektywnej dwubiegunowej?
Leki przyjmowane przez pacjentów z chorobą afektywną dwubiegunową nie eliminują samej choroby, ale pozwalają ograniczyć nasilenie objawów i zapobiec nawrotom. Ich głównym zadaniem jest stabilizowanie nastroju – to znaczy ograniczenie wahań pomiędzy epizodami depresyjnymi a okresami manii lub hipomanii. Tego typu leczenie nazywa się farmakoterapią i najczęściej opiera się na stosowaniu tzw. normotymików, czyli stabilizatorów nastroju.
Mechanizm działania leków wykorzystywanych w leczeniu CHAD dotyczy przede wszystkim wpływu na neuroprzekaźniki – substancje chemiczne, które odpowiadają za komunikację między komórkami nerwowymi w mózgu. Zaburzenia równowagi tych substancji (szczególnie dopaminy, noradrenaliny i serotoniny) są jednym z głównych elementów towarzyszących tej chorobie. Leki pomagają w ich regulacji, zmniejszając tym samym ryzyko nawrotu manii, epizodu hipomanii lub depresji w przyszłości.
Stabilizatory nastroju mogą także zmniejszyć impulsywność i ograniczyć ryzyko pojawienia się myśli i tendencji samobójczych, które często towarzyszą depresji w przebiegu tej choroby. Dobrze dobrane leczenie pozwala pacjentom lepiej funkcjonować na co dzień – pracować, utrzymywać relacje i samodzielnie podejmować decyzje.
Dlaczego leczenia nie należy przerywać zbyt wcześnie?
W leczeniu choroby dwubiegunowej kluczowe znaczenie ma czas. Skuteczność farmakoterapii ocenia się po kilku tygodniach regularnego przyjmowania leków. Objawy mogą nie ustępować natychmiast – u części pacjentów poprawa nastroju i zmniejszenie drażliwości lub lęku pojawia się dopiero po kilku tygodniach. To zupełnie naturalne i nie oznacza, że leczenie jest nieskuteczne.
Leki stosuje się nie tylko w celu leczenia epizodu, ale również w ramach terapii podtrzymującej – po ustąpieniu objawów. Przerwanie leczenia, nawet jeśli pacjent czuje się lepiej, może prowadzić do szybkiego nawrotu objawów maniakalnych lub depresyjnych. Dlatego tak ważne jest utrzymanie leczenia nawet w okresie remisji, szczególnie że CHAD ma charakter przewlekły i nawrotowy.
Warto podkreślić, że leki nie są jedynym elementem terapii. Farmakoterapia najczęściej łączona jest z psychoterapią, psychoedukacją oraz regularnym monitorowaniem objawów. Stały kontakt z lekarzem psychiatrą oraz współpraca z zespołem terapeutycznym znacząco zwiększają skuteczność leczenia.
Jakie leki stosuje się w leczeniu CHAD?
W leczeniu choroby afektywnej dwubiegunowej stosuje się kilka grup leków, z których każda pełni inną funkcję – w zależności od fazy choroby, nasilenia objawów i indywidualnych cech pacjenta. Szczegółowe informacje na temat każdej z tych grup poniżej.
Leki normotymiczne – podstawa leczenia CHAD
Stabilizatory nastroju, nazywane również lekami normotymicznymi, to podstawowa grupa stosowana w leczeniu choroby afektywnej dwubiegunowej. Ich głównym celem jest ograniczenie wahań nastroju – zarówno w kierunku manii, jak i depresji – oraz utrzymanie równowagi psychicznej w dłuższym okresie. Skuteczność tej grupy leków została dobrze udokumentowana w badaniach klinicznych i międzynarodowych wytycznych.
Leki normotymiczne spełniają trzy warunki, które odróżniają je od innych grup:
Działają skutecznie w ostrych epizodach – maniakalnych i/lub depresyjnych.
Zmniejszają ryzyko nawrotów, niezależnie od dominującego typu epizodów w przebiegu CHAD.
Nie powodują pogorszenia żadnego z podstawowych objawów tej choroby – nie nasilają depresji, nie wywołują manii ani epizodów mieszanych.
Normotymiki dzieli się na dwie generacje. Do leków pierwszej generacji należą sole litu (np. Lithium Carbonisum GSK), kwas walproinowy (np. Depakine, Convulex) oraz jego pochodne, a także karbamazepina (np. Amizepin, Finlepsin). Leki te mają długą historię zastosowania i udowodnioną skuteczność – szczególnie lit, który jako jedyny lek wykazuje potwierdzone badaniami zmniejszenie ryzyka samobójstwa. Pomimo konieczności regularnych badań kontrolnych (np. stężenia litu we krwi), ich zastosowanie wciąż pozostaje aktualne.
Druga generacja obejmuje leki nowsze, takie jak lamotrygina (np. Lamilept, Symla) oraz niektóre atypowe leki przeciwpsychotyczne: kwetiapina (np. Ketilept, Ketipinor), aripiprazol (np. Aripilek, Apra, Abilify), olanzapina (np. Ranofren, Zolafren, Zolaxa), risperidon (np. Orizon, Rispolept) i klozapina (np. Klozapol, Clopizam). Preparaty te są częściej wybierane w terapii pacjentów z CHAD typu II, w przebiegu którego dominuje depresja lub epizody hipomaniakalne. Charakteryzują się szerszym profilem działania i lepszą tolerancją u części pacjentów.
Wybór konkretnego leku normotymicznego zależy od wielu czynników – typu i przebiegu choroby, wcześniejszych odpowiedzi na leczenie, współistniejących chorób oraz indywidualnej tolerancji. Wszystkie te leki wydawane są wyłącznie na receptę i powinny być przyjmowane zgodnie z zaleceniami lekarza psychiatry.
Atypowe neuroleptyki w terapii choroby afektywnej dwubiegunowej
Atypowe leki przeciwpsychotyczne, określane też jako neuroleptyki drugiej generacji, są jedną z najczęściej stosowanych grup leków w leczeniu CHAD. W odróżnieniu od klasycznych neuroleptyków, które kojarzone były głównie z leczeniem schizofrenii, leki tej generacji wykazują szerszy zakres działania. Z powodzeniem wykorzystuje się je zarówno w leczeniu epizodów manii, jak i depresji w przebiegu choroby afektywnej dwubiegunowej.
Do najczęściej stosowanych należą wspomniane kwetiapina, olanzapina, aripiprazol, risperidon oraz amisulpryd (np. Solian, Amisan). Ich działanie opiera się na wpływie na receptory dopaminowe i serotoninowe w ośrodkowym układzie nerwowym, co pozwala zmniejszyć objawy maniakalne, takie jak impulsywność, nadmierne pobudzenie czy drażliwość. Niektóre z nich (szczególnie kwetiapina i lurasidon) wykazują również skuteczność w leczeniu objawów depresyjnych.
Leki te często wchodzą w skład złożonych schematów terapeutycznych – mogą być stosowane jako monoterapia w fazie ostrej lub w połączeniu z normotymikami w leczeniu długoterminowym. Dzięki temu możliwe jest zmniejszenie liczby nawrotów, łagodzenie nasilenia objawów oraz poprawa codziennego funkcjonowania pacjentów z CHAD.
Leki przeciwdepresyjne – kiedy mogą występować w leczeniu CHAD?
Leki antydepresyjne stosuje się w chorobie afektywnej dwubiegunowej znacznie ostrożniej niż w depresji jednobiegunowej. Choć mogą pomóc w złagodzeniu objawów depresyjnych, takich jak obniżony nastrój, nadmierna senność, trudności z koncentracją czy uczucie zmęczenia, ich stosowanie wiąże się z istotnym ryzykiem. U części pacjentów mogą wywołać przejście w fazę maniakalną, hipomaniakalną lub epizod mieszany.
Z tego względu leki na depresję najczęściej łączy się z normotymikami – czyli stabilizatorami nastroju. Takie połączenie zmniejsza ryzyko wystąpienia objawów manii i pomaga zachować równowagę emocjonalną. Monoterapia lekiem antydepresyjnym jest rzadko zalecana i zwykle unika się jej u osób z rozpoznaniem CHAD.
Do najczęściej stosowanych należą selektywne inhibitory wychwytu zwrotnego serotoniny (SSRI), np. sertralina (Asentra, Miravil, Asertin), escitalopram (Depralin, Elicea, Nexpram, Servenon), czy fluoksetyna (Fluxemed, Fluoksetyna EGIS). W niektórych przypadkach wykorzystuje się również leki starszego typu, takie jak trójpierścieniowe leki na depresję lub bupropion – szczególnie gdy objawy depresji utrzymują się mimo innych form leczenia.
Ważne
Antydepresanty mogą być pomocne w fazie depresyjnej, ale nie są podstawą leczenia choroby dwubiegunowej. Ich rola ogranicza się najczęściej do konkretnych okresów i zawsze powinna być częścią przemyślanego planu terapeutycznego.
Leki przeciwpadaczkowe jako stabilizatory nastroju
Niektóre leki przeciwpadaczkowe znalazły zastosowanie w leczeniu choroby afektywnej dwubiegunowej, mimo że pierwotnie opracowano je z myślą o terapii padaczki. Ich działanie polega na stabilizowaniu aktywności neuronów w mózgu, co przekłada się na ograniczenie gwałtownych zmian nastroju. Właśnie dlatego często klasyfikuje się je jako leki normotymiczne – obok litu i neuroleptyków drugiej generacji.
Najczęściej stosowane preparaty to kwas walproinowy, karbamazepina i lamotrygina. Leki te wpływają na kanały jonowe w komórkach nerwowych, zmniejszając nadmierne pobudzenie lub przeciwdziałając jego spadkom. Dzięki temu mogą ograniczyć zarówno występowanie epizodów manii, jak i depresji – w zależności od konkretnej substancji.
Kwas walproinowy i karbamazepina są szczególnie skuteczne w leczeniu ostrych epizodów manii oraz w zapobieganiu ich nawrotom. Z kolei lamotrygina wykazuje większą skuteczność w redukcji objawów depresyjnych oraz w profilaktyce epizodów depresji w przebiegu choroby dwubiegunowej. Ze względu na to, że każda z tych substancji działa nieco inaczej, wybór konkretnego leku zależy od typu dominujących objawów u pacjenta.
Stosowanie leków przeciwpadaczkowych może wymagać okresowego monitorowania parametrów krwi, a w przypadku lamotryginy – stopniowego zwiększania dawki, aby zmniejszyć ryzyko wystąpienia wysypki. Mimo to są one często dobrze tolerowane i odgrywają istotną rolę w długoterminowej stabilizacji nastroju.
Doraźne stosowanie leków uspokajających i nasennych
Leki uspokajające i nasenne bywają stosowane w terapii CHAD wyłącznie doraźnie – głównie w okresach silnego pobudzenia, lęku lub trudności ze snem. Najczęściej są to benzodiazepiny, takie jak diazepam czy lorazepam, które działają szybko i łagodzą objawy napięcia.
Ze względu na ryzyko uzależnienia i ograniczoną skuteczność przy dłuższym stosowaniu, nie są zalecane jako leczenie podstawowe. Mogą jednak stanowić czasowe wsparcie w ostrej fazie epizodu maniakalnego lub depresyjnego, zwłaszcza jeśli towarzyszy mu bezsenność lub nadmierne pobudzenie.
Przeczytaj też: Leki nasenne na receptę – jakie wybrać i jak bezpiecznie stosować?
Nowe leki na dwubiegunowy epizod maniakalny lub depresyjny
W ostatnich latach pojawiły się nowe leki, które rozszerzyły możliwości farmakoterapii choroby afektywnej dwubiegunowej – zwłaszcza w przypadkach, gdy dotychczasowe leczenie było niewystarczające lub źle tolerowane. Większość z nich należy do grupy atypowych leków przeciwpsychotycznych, ale różnią się profilem działania oraz zastosowaniem w określonych fazach CHAD.
Iloperydon (Fanapt) został zatwierdzony przez FDA w 2024 roku do leczenia ostrych epizodów maniakalnych lub mieszanych w CHAD typu I. Jako antagonista receptorów dopaminowych D2 i serotoninowych 5-HT2A, wykazuje działanie stabilizujące już po 14 dniach stosowania.
Lurasidon to lek przeciwpsychotyczny drugiej generacji, wykazujący dodatkowo właściwości przeciwdepresyjne. Może być stosowany w leczeniu epizodów depresyjnych, również u pacjentów z typem II CHAD. Wyróżnia się korzystnym profilem metabolicznym i dobrą tolerancją.
Kariprazyna to nowy lek na dwubiegunowość o działaniu przeciwmaniakalnym, antydepresyjnym i stabilizującym. Sprawdza się w leczeniu epizodów manii, depresji oraz stanów mieszanych u osób z CHAD typu I. Działa jako częściowy agonista receptorów D2 i 5-HT1A oraz antagonista 5-HT2A.
Lumateperon (Caplyta) został dopuszczony do leczenia epizodów depresji w CHAD w 2021 roku. Może być stosowany samodzielnie lub jako element leczenia wspomagającego. Charakteryzuje się korzystnym profilem działań niepożądanych.
Olanzapina z samidorfanem (Lybalvi) to nowa kombinacja, która pozwala ograniczyć przyrost masy ciała – typowy dla klasycznej olanzapiny. Jest stosowana u pacjentów z CHAD, u których wcześniejsze leczenie prowadziło do problemów metabolicznych.
Choć nowe leki nie zastępują klasycznych terapii, w wielu przypadkach stanowią skuteczną alternatywę lub uzupełnienie leczenia u pacjentów, u których odpowiedź na wcześniejsze farmaceutyki była niewystarczająca.
Jak lekarz dobiera leki w zależności od fazy CHAD?
Dobór leków w chorobie afektywnej dwubiegunowej nie jest schematyczny. Leczenie zależy od aktualnej fazy choroby, dominujących objawów, nasilenia epizodu oraz wcześniejszych doświadczeń pacjenta z farmakoterapią. Z tego względu dwa różne epizody u tej samej osoby mogą wymagać odmiennych strategii terapeutycznych.
Epizod maniakalny, depresyjny i mieszany – różnice w leczeniu
W przypadku epizodu maniakalnego lekarz najczęściej rozpoczyna terapię od leków przeciwpsychotycznych, takich jak olanzapina, arypiprazol, kwetiapina czy haloperidol. Równolegle może zostać włączony normotymik o udokumentowanym działaniu przeciwmaniakalnym – najczęściej lit lub kwas walproinowy. Jeśli objawy przybierają bardzo nasilony charakter, pacjent staje się impulsywny, stanowi zagrożenie dla otoczenia albo podejmuje próby samobójcze, wówczas konieczna bywa hospitalizacja oraz zastosowanie leczenia skojarzonego kilkoma lekami.
Leczenie epizodu depresyjnego w przebiegu choroby afektywnej dwubiegunowej jest dużo bardziej wymagające. W tej fazie można rozważyć zastosowanie leków antyadepresyjnych, takich jak SSRI czy bupropion, ale zawsze łączy się je z normotymikiem, aby ograniczyć ryzyko przejścia w manię lub hipomanię. Skuteczność wykazują także lamotrygina i kwetiapina, które nie tylko stabilizują nastrój, lecz także redukują objawy depresyjne.
Znacznie większe wyzwanie terapeutyczne stanowi epizod mieszany lub szybka zmiana faz. W takich sytuacjach unika się monoterapii antydepresantami, ponieważ mogłoby to nasilić objawy. Częściej stosuje się kombinację normotymików z neuroleptykami, a cały proces leczenia wymaga ścisłego monitorowania i bieżącej oceny odpowiedzi pacjenta.
Równie istotny etap stanowi remisja, czyli okres, w którym objawy choroby nie występują. Leczenie nie ustaje, lecz zmienia swój charakter na podtrzymujący. Najczęściej stosuje się wówczas normotymiki, takie jak lit, kwas walproinowy, lamotrygina czy karbamazepina, a także niektóre atypowe neuroleptyki.
Terapia w remisji ma zapobiegać nawrotom i zazwyczaj trwa wiele lat. U części pacjentów konieczne jest jej kontynuowanie przez całe życie.
Czynniki wpływające na indywidualną terapię w CHAD
Ostateczny wybór leków zależy nie tylko od fazy choroby, lecz także od szeregu innych czynników.
historia wcześniejszego leczenia – skuteczność lub działania niepożądane obserwowane w przeszłości decydują o dalszym planie terapii;
obraz kliniczny i nasilenie objawów – przewaga epizodów depresyjnych, manii czy epizodów mieszanych wymaga odmiennego podejścia;
choroby współistniejące – schorzenia takie jak niedoczynność tarczycy, cukrzyca czy choroby serca mogą ograniczać wybór leków;
wiek, płeć i sytuacja życiowa – u kobiet planujących ciążę unika się kwasu walproinowego, a u osób starszych stosuje się niższe dawki i częściej monitoruje działania uboczne;
interakcje lekowe – przyjmowanie innych preparatów, np. na nadciśnienie czy cukrzycę, wymaga dostosowania terapii psychiatrycznej;
tolerancja leków – indywidualne reakcje pacjenta oraz preferencje (np. co do formy leku czy działań ubocznych) mają istotny wpływ na schemat leczenia;
styl życia – leczenie jest trudniejsze, gdy występuje nadużywanie alkoholu lub innych substancji psychoaktywnych.
Wszystkie te czynniki sprawiają, że leczenie choroby afektywnej dwubiegunowej rzadko wygląda identycznie u dwóch osób. Schemat terapii jest tworzony indywidualnie, a jego skuteczność zależy nie tylko od samego doboru leków.
Leczenie podtrzymujące i zapobieganie nawrotom choroby afektywnej
Poza samymi lekami znaczenie ma także sposób współpracy pacjenta z lekarzem. Regularne wizyty u psychiatry i otwarta rozmowa o efektach, zmianach w samopoczuciu zwiększają skuteczność terapii. Ważna jest też obserwacja działań niepożądanych – każda zmiana preparatu wymaga kontroli parametrów zdrowotnych, m.in. pracy tarczycy czy poziomu glukozy.
Na skuteczność terapii wpływa również psychoedukacja – zarówno pacjent, jak i jego bliscy powinni mieć wiedzę na temat przebiegu choroby, objawów nawrotu i znaczenia leczenia podtrzymującego. Dzięki tym wszystkim elementom farmakoterapia daje lepsze efekty, a ryzyko nawrotu epizodów manii czy depresji można znacząco zmniejszyć.
Jakie skutki uboczne mogą występować podczas leczenia choroby afektywnej dwubiegunowej?
Leki stosowane w terapii choroby afektywnej dwubiegunowej mogą wywoływać działania niepożądane, jednak w większości przypadków da się je kontrolować. Skutki uboczne różnią się w zależności od grupy leków i indywidualnej reakcji organizmu:
Sole litu mogą powodować drżenie rąk, zwiększone pragnienie i częstsze oddawanie moczu, a także przyrost masy ciała czy nudności. U części pacjentów pojawia się lekkie osłabienie mięśni, nieostre widzenie lub uczucie ogólnego rozbicia. Ponieważ lit działa w wąskim zakresie terapeutycznym, konieczne jest regularne monitorowanie jego stężenia we krwi – poziom powyżej normy wymaga natychmiastowej konsultacji z psychiatrą.
Kwas walproinowy najczęściej powoduje nudności, bóle brzucha i zwiększenie masy ciała. Niekiedy pojawiają się także inne dolegliwości ze strony przewodu pokarmowego.
Karbamazepina wpływa na metabolizm wielu leków w wątrobie. Może obniżać skuteczność antykoncepcji hormonalnej i wymaga ostrożności przy równoczesnym stosowaniu innych preparatów.
Lamotrygina jest zwykle dobrze tolerowana, jednak jej stosowanie wiąże się z ryzykiem wystąpienia wysypki skórnej. Pojawienie się zmian na skórze wymaga pilnej konsultacji lekarskiej i odstawienia leku.
Atypowe leki przeciwpsychotyczne, takie jak olanzapina, kwetiapina, arypiprazol, risperidon czy kariprazyna, mogą powodować senność, zawroty głowy, suchość w ustach, zaparcia, przyspieszoną akcję serca czy zmęczenie. Często obserwuje się także zwiększony apetyt i przyrost masy ciała. Do bardziej specyficznych działań należą: podwyższone stężenie prolaktyny (risperidon), objawy ruchowe takie jak akatyzja czy dyskinezy (arypiprazol, olanzapina), a także zmiany w parametrach wątrobowych (olanzapina).
Leki przeciwdepresyjne stosowane w CHAD mogą wywoływać spadek libido, zaburzenia erekcji, zawroty głowy, problemy z koncentracją, nudności, bóle brzucha, suchość w ustach czy nadmierną potliwość. Najczęściej objawy te mają łagodny charakter, ale mogą wpływać na komfort codziennego funkcjonowania.
Benzodiazepiny, które stosuje się jedynie doraźnie, mogą powodować senność i zaburzenia koncentracji. Przy dłuższym stosowaniu pojawia się ryzyko uzależnienia, dlatego ich użycie ogranicza się do krótkich okresów.
Nie każdy efekt uboczny wymaga przerwania leczenia. Część z nich ustępuje po kilku dniach lub tygodniach, kiedy organizm przyzwyczai się do nowego leku. Dlatego tak ważne jest regularne informowanie lekarza o pojawiających się objawach i omawianie ich podczas wizyt kontrolnych.
Najważniejsza zasada brzmi: nie należy odstawiać leków samodzielnie. Nagłe przerwanie terapii może prowadzić do szybkiego nawrotu objawów choroby, a w przypadku niektórych leków – także do poważnych objawów odstawiennych. Każdą zmianę dawkowania czy rodzaju leku powinien nadzorować lekarz psychiatra.
Gdzie i jak bezpiecznie kupić leki na chorobę dwubiegunową?
Leki stosowane w terapii choroby afektywnej dwubiegunowej należą do grupy preparatów wydawanych wyłącznie na receptę. Oznacza to, że nie można ich kupić samodzielnie w internecie czy poza apteką. Dostęp do nich wymaga konsultacji z lekarzem, który wystawi receptę po ocenie stanu zdrowia pacjenta i przebiegu leczenia.
Legalne uzyskanie recepty – gabinet czy teleporada?
Receptę na leki psychiatryczne można otrzymać zarówno podczas tradycyjnej wizyty w gabinecie lekarskim, jak i w ramach konsultacji online – ta druga opcja dotyczy osób, które regularnie przyjmują leki i potrzebują tylko kontynuacji terapii. W takiej sytuacji lekarz – często na podstawie wcześniejszej dokumentacji i poprzednich recept – może wystawić e-receptę bez konieczności wizyty stacjonarnej.
W przypadku pierwszej diagnozy, nasilonych objawów czy potrzeby zmiany leczenia niezbędna jest jednak bezpośrednia konsultacja z psychiatrą. Tylko ona pozwala na pełną ocenę stanu zdrowia i bezpieczne dobranie odpowiednich leków.
Potrzebujesz recepty? Załatw to online!
Kończy Ci się lek? Nie czekaj w kolejkach. Skonsultuj się z lekarzem przez telefon i otrzymaj e-receptę przez internet.
Jak działa e-recepta i gdzie zrealizować zakup leku?
E-recepta to cyfrowa wersja tradycyjnej recepty. Po wystawieniu pacjent otrzymuje czterocyfrowy kod dostarczany SMS-em lub w formie pliku PDF, który wraz z numerem PESEL umożliwia wykupienie leku w dowolnej aptece.
Zakup leków psychiatrycznych w Polsce odbywa się wyłącznie w aptekach stacjonarnych. Prawo nie pozwala na ich wysyłkę bezpośrednio do domu, ale część aptek internetowych umożliwia rezerwację leków online i odbiór osobisty w wybranej placówce. Takie rozwiązanie ułatwia dostęp do preparatów, zwłaszcza jeśli nie są dostępne w najbliższej aptece.
Uwaga na nielegalne źródła – jak ich unikać?
Oferty sprzedaży leków bez recepty, dostępne w sieci czy na forach internetowych, są nielegalne i niebezpieczne. Preparaty z takich źródeł mogą być podrobione, przeterminowane albo zawierać inne substancje niż deklarowane. Ich stosowanie wiąże się z dużym ryzykiem dla zdrowia. Bezpiecznym i jedynym legalnym sposobem zakupu leków na chorobę dwubiegunową pozostaje realizacja recepty w aptece.
Podsumowanie
Choroba afektywna dwubiegunowa – zarówno w typie I, jak i II – należy do grupy zaburzeń psychicznych, które wymagają długoterminowego leczenia i stałego monitorowania. Pacjentów z depresją w przebiegu CHAD leczy się inaczej niż osoby z depresją jednobiegunową, ponieważ włączenie nieodpowiednich leków może nasilić objawy manii. W praktyce manii bardzo często towarzyszą impulsywne zachowania, lęk czy zaburzenia snu, co dodatkowo komplikuje proces terapii.
Rozpoznanie tej choroby bywa trudną do zdiagnozowania częścią psychiatrii, ponieważ objawy mogą przypominać inne zaburzenia nastroju. Dlatego tak ważne jest wczesne zgłoszenie się po pomoc i współpraca z lekarzem psychiatrą oraz terapeutą. Farmakoterapia nie usuwa przyczyny choroby, ale zmniejsza ryzyko nawrotów i poprawia jakość życia, umożliwiając pacjentowi funkcjonowanie mimo problemów psychicznych.
Najczęściej zadawane pytania
Główne wnioski
- Choroba afektywna dwubiegunowa jest poważną chorobą psychiczną i wymaga stałej opieki specjalisty.
- W trakcie leczenia stosuje się różne grupy leków, w tym leki zawierające lit, kwas walproinowy czy atypowe neuroleptyki.
- Terapia powinna być prowadzona całościowo – obejmuje leczenie farmakologiczne, wsparcie psychologiczne oraz psychoedukację.
- Przy wyborze odpowiedniego leku należy wziąć pod uwagę obraz kliniczny pacjenta, współistniejące choroby oraz wcześniejsze doświadczenia z farmakoterapią.
- Niektóre preparaty mogą powodować poważne działania niepożądane, dlatego konieczne są regularne badania kontrolne i konsultacje z lekarzem.
- Stabilne efekty osiąga się dzięki długoterminowej terapii, a przerwanie leków bez nadzoru lekarza zwiększa ryzyko nawrotu objawów.
