Ezen

Ezen to lek stosowany w leczeniu podwyższonego stężenia cholesterolu we krwi. Działa poprzez zmniejszenie wchłaniania cholesterolu w jelitach, co skutecznie obniża poziom "złego" cholesterolu LDL. Ezen można stosować samodzielnie lub w skojarzeniu ze statynami, co daje lepsze efekty terapeutyczne niż stosowanie samej statyny.

Co to jest lek Ezen?

Ezen to lek zawierający substancję czynną ezetymib w dawce 10 mg. Jest to preparat dostępny w formie tabletek, stosowany doustnie raz na dobę. Lek należy do nowej grupy leków obniżających cholesterol, które działają inaczej niż tradycyjne statyny.

Substancja czynna i postać farmaceutyczna

Każda tabletka Ezen zawiera 10 mg ezetymibu jako substancję czynną. Tabletki są białe, podłużne, o wymiarach około 8 mm długości i 4 mm szerokości, gładkie po obu stronach. Oprócz substancji czynnej, Ezen zawiera substancje pomocnicze, w tym laktozę jednowodną (79 mg w tabletce), co jest ważne dla osób z nietolerancją laktozy.

Ezetymib wiąże się z białkiem transportowym w jelicie (NPC1L1), które odpowiada za wychwytywanie cholesterolu. Blokując to białko, lek zmniejsza ilość cholesterolu wchłanianego z jelit o około 54%. Mniej cholesterolu dociera więc do wątroby, co prowadzi do obniżenia jego stężenia we krwi.

Ważne jest, że ezetymib działa wybiórczo – hamuje tylko wchłanianie cholesterolu, nie wpływając na wchłanianie innych ważnych substancji, takich jak witaminy rozpuszczalne w tłuszczach (A, D, E), triglicerydy czy kwasy tłuszczowe.

Wskazania do stosowania

Ezen stosuje się jako lek wspomagający dietę obniżającą cholesterol u pacjentów z różnymi postaciami hipercholesterolemii. Może być stosowany samodzielnie lub w skojarzeniu ze statyną, w zależności od sytuacji klinicznej pacjenta.

Hipercholesterolemia pierwotna (heterozygotyczna rodzinna i nierodzinna)

Ezen jest wskazany u pacjentów z pierwotną hipercholesterolemią – zarówno dziedziczną (heterozygotyczną rodzinną), jak i nierodzinną. W tej grupie pacjentów lek stosuje się w dwóch sytuacjach:

• w skojarzeniu ze statyną – gdy stosowanie samej statyny nie pozwala osiągnąć odpowiedniego obniżenia stężenia cholesterolu LDL. Dodanie leku Ezen do terapii statyną pozwala na dodatkowe obniżenie cholesterolu o około 15-20%;

• w monoterapii – gdy statyny są niewskazane lub źle tolerowane przez pacjenta. W takim przypadku Ezen stanowi alternatywę, pozwalającą na obniżenie stężenia cholesterolu bez konieczności stosowania statyny.

Badania kliniczne wykazały, że u pacjentów leczonych statyną, u których nie uzyskano docelowego stężenia cholesterolu LDL, dodanie leku Ezen pozwoliło 72% z nich osiągnąć cel terapeutyczny (w porównaniu z jedynie 19% w grupie placebo).

Zapobieganie incydentom sercowo-naczyniowym u pacjentów z chorobą wieńcową

Ezen w skojarzeniu ze statyną jest wskazany u pacjentów z chorobą wieńcową i ostrym zespołem wieńcowym w wywiadzie (zawał serca lub niestabilna dławica piersiowa). Terapia skojarzona zmniejsza ryzyko poważnych zdarzeń sercowo-naczyniowych.

W dużym badaniu klinicznym IMPROVE-IT, w którym uczestniczyło ponad 18 tysięcy pacjentów, wykazano, że Ezen w skojarzeniu z symwastatyną zmniejsza ryzyko:

• zawału serca o 13%

• udaru mózgu o 20%

• konieczności rewaskularyzacji wieńcowej

Pacjenci byli obserwowani średnio przez 6 lat, co potwierdza długoterminowe korzyści z terapii skojarzonej.

Homozygotyczna hipercholesterolemia rodzinna (HoFH)

To rzadkie dziedziczne zaburzenie, w którym stężenie cholesterolu jest bardzo wysokie ze względu na nieprawidłowości w obu kopiach genu odpowiedzialnego za metabolizm cholesterolu. U tych pacjentów Ezen stosuje się w skojarzeniu ze statyną jako lek wspomagający wraz z dietą. Dodatkowo mogą być stosowane inne metody leczenia, takie jak afereza LDL (mechaniczne usuwanie cholesterolu z krwi).W badaniu u pacjentów z HoFH ezetymib w skojarzeniu z wysokimi dawkami atorwastatyny lub symwastatyny (40-80 mg) spowodował dodatkowe obniżenie cholesterolu LDL o 15%.

Homozygotyczna sitosterolemia (fitosterolemia)

Sitosterolemia to rzadkie dziedziczne zaburzenie, w którym dochodzi do nadmiernego wchłaniania i gromadzenia steroli roślinnych (fitosteroli) w organizmie. Ezen jest wskazany jako produkt wspomagający dietę u pacjentów z tą chorobą.

Badania wykazały, że ezetymib zmniejsza stężenie dwóch głównych steroli roślinnych – sitosterolu i kampesterolu – odpowiednio o 21% i 24%. Działa więc nie tylko na cholesterol pochodzenia zwierzęcego, ale także na sterole roślinne.

Dawkowanie i sposób podawania

Ezen należy zawsze stosować zgodnie z zaleceniami lekarza. Przed rozpoczęciem leczenia powinieneś wprowadzić dietę obniżającą cholesterol i kontynuować ją w trakcie przyjmowania leku.

Dawka standardowa dla dorosłych

Zalecana dawka to jedna tabletka Ezen 10 mg raz na dobę. Jest to jedyna dostępna dawka tego leku – nie dzieli się tabletek ani nie zwiększa dawki. Ezen można przyjmować o dowolnej porze dnia, niezależnie od posiłków. Ważne jest, aby przyjmować lek regularnie, najlepiej o tej samej porze każdego dnia.

Jeśli pominiesz dawkę, nie przyjmuj podwójnej dawki następnego dnia. Po prostu kontynuuj leczenie według zwykłego schematu, przyjmując następną tabletkę o zwykłej porze.

Stosowanie z dietą obniżającą cholesterol

Ezen to lek wspomagający, a nie zastępujący dietę. Musisz przestrzegać diety ograniczającej cholesterol zarówno przed rozpoczęciem leczenia, jak i podczas przyjmowania leku. Dieta powinna ograniczać spożycie tłuszczów nasyconych, a zwiększać ilość błonnika, warzyw i owoców.

Samo stosowanie leku bez zmiany nawyków żywieniowych nie przyniesie optymalnych efektów. Lekarz lub dietetyk powinien pomóc ci dobrać odpowiedni plan żywieniowy.

Jednoczesne stosowanie ze statyną

Jeśli lekarz przepisał Ezen w skojarzeniu ze statyną, oba leki można przyjmować w tym samym czasie – o dowolnej porze dnia. Nie musisz rozdzielać ich przyjmowania. Powinieneś stosować zalecaną dawkę statyny (początkową lub już ustaloną wyższą dawkę) zgodnie z zaleceniem lekarza.

Przed rozpoczęciem terapii skojarzonej lekarz powinien przeprowadzić badania krwi oceniające czynność wątroby (aminotransferazy). Badania te mogą być powtarzane w trakcie leczenia.

W badaniach klinicznych najczęściej stosowano Ezen z symwastatyną (w dawkach 20-40 mg), ale lek może być łączony z różnymi statynami: atorwastatyną, prawastatyną, lowastatyną, fluwastatyną czy rozuwastatyną.

Jednoczesne stosowanie z lekami wiążącymi kwasy żółciowe

Jeśli przyjmujesz lek zawierający żywicę wiążącą kwasy żółciowe (np. kolestyraminę), musisz zwrócić szczególną uwagę na odstępy czasowe. Ezen należy zażyć co najmniej 2 godziny przed przyjęciem żywicy, lub co najmniej 4 godziny po przyjęciu żywicy.

To ważne, ponieważ żywice wiążące kwasy żółciowe mogą zmniejszać wchłanianie ezetymibu o około 55%, co osłabia działanie leku.

Dawkowanie u pacjentów w podeszłym wieku

Nie jest wymagane dostosowanie dawki leku u pacjentów w podeszłym wieku (65 lat i więcej). Chociaż stężenie ezetymibu we krwi u osób starszych jest około 2 razy większe niż u młodszych, skuteczność i profil bezpieczeństwa są porównywalne w obu grupach wiekowych.

Dawkowanie u dzieci i młodzieży

Bezpieczeństwo i skuteczność stosowania ezetymibu u dzieci w wieku od 6 do 17 lat nie zostały w pełni ustalone. Leczenie należy rozpoczynać wyłącznie pod nadzorem lekarza specjalisty. Nie można zarekomendować konkretnego schematu dawkowania na podstawie dostępnych danych.

Nie należy stosować tego leku u dzieci w wieku poniżej 6 lat ze względu na brak danych dotyczących bezpieczeństwa i skuteczności w tej grupie wiekowej.

Dawkowanie u pacjentów z zaburzeniami czynności wątroby

W przypadku łagodnych zaburzeń czynności wątroby (5-6 punktów w skali Childa-Pugha) nie jest wymagane dostosowanie dawki.

W przypadku umiarkowanych zaburzeń (7-9 punktów) lub ciężkich zaburzeń (powyżej 9 punktów) nie zaleca się stosowania leku Ezen. U osób z umiarkowanymi zaburzeniami czynności wątroby stężenie ezetymibu we krwi może być 4-krotnie wyższe niż u osób zdrowych, a długotrwałe skutki takiej ekspozycji nie są znane.

Dawkowanie u pacjentów z zaburzeniami czynności nerek

Nie jest konieczne dostosowanie dawki leku u pacjentów z zaburzeniami czynności nerek, nawet w przypadku ciężkiej niewydolności nerek (klirens kreatyniny ≤30 ml/min). U tych pacjentów stężenie ezetymibu we krwi zwiększa się tylko nieznacznie (około 1,5-krotnie), co nie ma znaczenia klinicznego.

Ostrożność powinni zachować jednak pacjenci przyjmujący cyklosporynę (często po przeszczepieniu nerki), ponieważ w ich przypadku stężenie ezetymibu może być znacznie wyższe – do 12 razy. Wymaga to szczegółowego monitorowania.

Działania niepożądane

Ezen jest generalnie dobrze tolerowany. W badaniach klinicznych działania niepożądane były zwykle łagodne i przemijające. Ogólna częstość występowania działań niepożądanych była podobna jak w grupie placebo. Poniżej przedstawiam działania niepożądane według częstości ich występowania.

Działania niepożądane często występujące (≥1/100)

Te działania niepożądane mogą dotyczyć do 1 na 10 osób przyjmujących Ezen.

Układ pokarmowy:

• ból brzucha,

• biegunka,

• wzdęcia.

Układ nerwowy:

• ból głowy.

Objawy ogólne:

• uczucie zmęczenia.

Badania laboratoryjne:

• zwiększenie aktywności aminotransferaz (enzymów wątrobowych) AlAT i/lub AspAT – wykrywane w badaniach krwi.

Większość tych objawów jest łagodna i przemija samoistnie. Jeśli są nasilone lub długo utrzymują się, powinieneś skontaktować się z lekarzem.

Działania niepożądane niezbyt często występujące (≥1/1000)

Te działania niepożądane mogą dotyczyć do 1 na 100 osób.

Układ pokarmowy:

• niestrawność,

• refluks żołądkowo-przełykowy (zgaga),

• nudności,

• suchość w jamie ustnej,

• zapalenie błony śluzowej żołądka.

Układ mięśniowo-szkieletowy:

• bóle stawów,

• kurcze mięśni,

• ból szyi,

• ból pleców,

• ból kończyn (rąk lub nóg),

• osłabienie mięśni.

Układ oddechowy:

• kaszel.

Skóra:

• świąd,

• wysypka,

• pokrzywka.

Układ krążenia:

• nagłe zaczerwienienie twarzy (uderzenia gorąca),

• nadciśnienie tętnicze.

Układ nerwowy:

• uczucie mrowienia (parestezje).

Inne:

• ból w klatce piersiowej,

• ból (nieokreślony),

• osłabienie,

• obrzęki obwodowe (szczególnie dłoni i stóp),

• zmniejszenie apetytu.

Badania laboratoryjne:

• zwiększenie aktywności kinazy kreatynowej (CPK) we krwi,

• zwiększenie aktywności gamma-glutamylotransferazy,

• nieprawidłowe wyniki badań czynnościowych wątroby.

Działania niepożądane o częstości nieznanej

Częstość tych działań niepożądanych nie może być określona na podstawie dostępnych danych. Zgłaszano je po wprowadzeniu leku do obrotu.

Bardzo poważne:

• miopatia i/lub rabdomioliza (rozpad mięśni),

• zapalenie trzustki (często z silnym bólem brzucha),

• zapalenie wątroby.

Układ pokarmowy:

• zaparcie,

• kamica żółciowa,

• zapalenie pęcherzyka żółciowego.

Układ oddechowy:

• duszność.

Układ nerwowy:

• zawroty głowy.

Skóra:

• rumień wielopostaciowy (czerwona, wypukła wysypka, czasami ze zmianami w kształcie tarczy).

Krew:

• małopłytkowość (zmniejszenie liczby płytek krwi, może powodować siniaki lub krwawienia).

Inne:

• depresja.

Działania niepożądane w terapii skojarzonej z fenofibratem

Podczas jednoczesnego przyjmowania Ezenu i fenofibratu (innego leku obniżającego lipidy) często zgłaszano ból brzucha. W badaniu klinicznym odnotowano również:

• zwiększenie aktywności aminotransferaz (>3× powyżej normy): 2,7% pacjentów,

• konieczność usunięcia pęcherzyka żółciowego: 1,7% pacjentów.

Z tego powodu lekarze powinni być szczególnie ostrożni przy łączeniu Ezenu z fibratami i monitorować czynność wątroby oraz objawy ze strony pęcherzyka żółciowego.

Kiedy natychmiast skontaktować się z lekarzem

Należy natychmiast skontaktować się z lekarzem w przypadku wystąpienia objawów ze strony mięśni, takich jak niewyjaśnione bóle, tkliwość i osłabienia mięśni. Te objawy mogą wskazywać na miopatię lub rabdomiolizę (rozpad tkanki mięśniowej), co jest potencjalnie zagrażającym życiu powikłaniem. W rzadkich przypadkach dolegliwości ze strony mięśni, w tym rozpad mięśni prowadzący do uszkodzenia nerek, mogą być ciężkie.

Należy reagować również w przypadku wystąpienia objawów alergicznych, takich jak:

• obrzęk twarzy, ust, języka i/lub gardła,

• trudności w oddychaniu lub połykaniu,

• wysypka, pokrzywka.

Te objawy mogą wskazywać na poważną reakcję alergiczną (wstrząs anafilaktyczny lub obrzęk naczynioruchowy), która wymaga natychmiastowego leczenia.

Inne poważne objawy wymagające pilnej konsultacji z lekarzem to silny ból brzucha (może wskazywać na zapalenie trzustki lub problemy z pęcherzykiem żółciowym), żółtaczka (żółknięcie skóry lub białek oczu), ciemny mocz i nietypowe krwawienia lub siniaki.

Przeciwwskazania i środki ostrożności

Nie stosuj leku Ezen, jeśli masz uczulenie na ezetymib lub którykolwiek z pozostałych składników tego leku (wymienionych w punkcie o składzie). Jeśli w przeszłości miałeś reakcję alergiczną na ezetymib, nie powinieneś ponownie przyjmować tego leku.

Przeciwwskazania w terapii skojarzonej ze statyną

Jeśli przyjmujesz Ezen w skojarzeniu ze statyną, pojawia się kilka dodatkowych przeciwwskazań, o których musisz wiedzieć. Przede wszystkim terapia skojarzona jest przeciwwskazana, jeśli masz czynną chorobę wątroby lub jeśli badania krwi wykazują niewyjaśnione, utrzymujące się zwiększenie aktywności enzymów wątrobowych (aminotransferaz).

Kolejnym bezwzględnym przeciwwskazaniem jest ciąża. Nie przyjmuj leku Ezen w skojarzeniu ze statyną, jeśli jesteś w ciąży, planujesz zajść w ciążę lub przypuszczasz, że możesz być w ciąży. Jeżeli zajdziesz w ciążę podczas stosowania tej terapii, natychmiast przerwij przyjmowanie obydwu leków i skontaktuj się z lekarzem. To samo dotyczy okresu karmienia piersią - nie wiadomo, czy te leki przenikają do mleka kobiecego, dlatego lepiej unikać ich stosowania.

Pamiętaj też, aby zapoznać się z ulotką statyny, którą przyjmujesz, ponieważ może ona zawierać dodatkowe przeciwwskazania specyficzne dla danego preparatu.

Interakcje z innymi lekami

Zawsze powiedz lekarzowi lub farmaceucie o wszystkich lekach, które przyjmujesz - zarówno tych na receptę, jak i dostępnych bez recepty, a także suplementach diety. Niektóre leki mogą wchodzić w interakcje z Ezenem, co może wpływać na skuteczność terapii lub zwiększać ryzyko działań niepożądanych.

Jeśli przyjmujesz leki przeciwzakrzepowe, takie jak warfaryna, acenokumarol, fenprokumon czy fluindion, lekarz powinien regularnie kontrolować Twój INR (międzynarodowy współczynnik znormalizowany). Po wprowadzeniu Ezenu do obrotu zgłaszano przypadki zwiększenia INR u pacjentów, którym dodano ezetymib do terapii antykoagulacyjnej, co może zwiększać ryzyko krwawień.

Szczególnie istotna jest interakcja z kolestyraminą i innymi żywicami wiążącymi kwasy żółciowe. Te leki zmniejszają wchłanianie ezetymibu o około 55%, co znacząco osłabia jego działanie. Dlatego jeśli musisz przyjmować oba preparaty, zachowaj odpowiednie odstępy czasowe - przyjmuj Ezen co najmniej 2 godziny przed żywicą lub co najmniej 4 godziny po niej.

Fibraty, takie jak fenofibrat czy gemfibrozyl, nieznacznie zwiększają stężenie ezetymibu we krwi. Co ważniejsze, te leki mogą zwiększać wydalanie cholesterolu do żółci, co sprzyja powstawaniu kamieni żółciowych. Nie można wykluczyć, że ryzyko to może być jeszcze wyższe przy jednoczesnym stosowaniu Ezenu i fibratów.

Dobrą wiadomością jest to, że ezetymib nie wpływa na działanie wielu często stosowanych leków, takich jak tabletki antykoncepcyjne, digoksyna, leki przeciwcukrzycowe czy środki zobojętniające. Nie stwierdzono też istotnych interakcji między Ezenem a różnymi statynami - można je bezpiecznie łączyć.

Ciąża, karmienie piersią i płodność

Jeśli jesteś w ciąży lub planujesz zajść w ciążę, temat stosowania Ezenu musisz dokładnie omówić z lekarzem. W przypadku monoterapii (samego Ezenu bez statyny) lek można podawać w ciąży tylko wtedy, gdy jest to bezwzględnie konieczne. Brak jest wystarczających danych klinicznych u kobiet w ciąży, choć badania na zwierzętach nie wykazały szkodliwego wpływu na przebieg ciąży czy rozwój płodu.

Zupełnie inaczej wygląda sytuacja, gdy przyjmujesz Ezen w skojarzeniu ze statyną - to jest bezwzględnie przeciwwskazane w okresie ciąży. Jeśli zajdziesz w ciążę podczas takiej terapii, natychmiast przerwij przyjmowanie obu leków i skontaktuj się z lekarzem.

W okresie karmienia piersią lepiej unikać stosowania Ezenu. Badania na szczurach pokazały, że ezetymib przenika do mleka u tych zwierząt, ale nie wiadomo, czy dzieje się tak samo u ludzi. Jeśli karmisz piersią, porozmawiaj z lekarzem o innych opcjach leczenia lub rozważ zaprzestanie karmienia na czas przyjmowania leku. Oczywiście stosowanie Ezenu w skojarzeniu ze statyną jest w okresie karmienia piersią całkowicie przeciwwskazane.

Jeśli chodzi o płodność, nie ma powodów do obaw - nie ma danych wskazujących, że ezetymib miałby na nią jakikolwiek negatywny wpływ.

Prowadzenie pojazdów i obsługiwanie maszyn

Nie przeprowadzono specjalnych badań sprawdzających, jak Ezen wpływa na zdolność prowadzenia pojazdów czy obsługiwania maszyn. W teorii lek nie powinien wpływać na te czynności, ale trzeba wziąć pod uwagę, że u niektórych osób mogą wystąpić zawroty głowy po przyjęciu Ezenu. Jeśli odczuwasz zawroty głowy, poczekaj z prowadzeniem samochodu czy obsługą maszyn do czasu, aż objawy miną. Lepiej dmuchać na zimne i zapewnić sobie oraz innym bezpieczeństwo.

Cena i dostępność

Ezen jest lekiem na receptę – nie możesz go kupić bez przepisania przez lekarza. Dostępny jest w aptekach na terenie całej Polski. Lek jest refundowany w ramach programu lekowego, co oznacza, że w określonych sytuacjach klinicznych możesz otrzymać go ze znaczną zniżką lub bezpłatnie.

Ezen dostępny jest w następujących wielkościach opakowań: 14, 28, 30, 50, 56, 60, 90, 98 i 100 tabletek. Najpopularniejsze jest opakowanie 28 tabletek, wystarczające na miesiąc leczenia.

Cena leku może się różnić w zależności od apteki i wielkości opakowania. Opakowanie 28 tabletek kosztuje zazwyczaj od 30 do 50 zł (cena pełna bez refundacji). Z refundacją pacjent płaci znacznie mniej – często tylko kilka złotych.

Podsumowanie

Ezen (ezetymib 10 mg) to lek stosowany w celu zmniejszenia stężenia cholesterolu we krwi. Działa poprzez zmniejszenie wchłaniania cholesterolu w jelitach, uzupełniając działanie statyn, które z kolei ograniczają ilość cholesterolu wytwarzanego w organizmie. Dzięki temu można skuteczniej obniżyć poziom "złego" cholesterolu LDL, który odkłada się w ścianach naczyń tętniczych i zwiększa ryzyko zawału czy udaru.

Lekarz przepisał lek Ezen, jeśli sama dieta nie wystarcza do kontrolowania cholesterolu. Możesz przyjmować go samodzielnie lub w połączeniu ze statyną - szczególnie gdy stężenie cholesterolu nie jest odpowiednio kontrolowane podczas stosowania wyłącznie statyny. Zalecana dawka to jedna tabletka 10 mg raz dziennie, o dowolnej porze.

Przed rozpoczęciem przyjmowania leku Ezen wprowadź dietę obniżającą stężenie tłuszczów występujących we krwi i kontynuuj ją podczas leczenia. Ezen jest generalnie dobrze tolerowany, ale natychmiast należy zwrócić się do lekarza w przypadku niewyjaśnionych bólów mięśni, objawów alergicznych czy silnego bólu brzucha. Jeśli stosujesz lek Ezen w skojarzeniu ze statyną, pamiętaj, że terapia jest przeciwwskazana w ciąży i podczas karmienia piersią. Wykonuj zalecane badania kontrolne i nie przerywaj leczenia samodzielnie.